ئەبوو عەلا مەعەری
ئەبوو عەلا مەعەری (بە عەرەبی: أبوو العلاء المعري) ناوی ئەحمەدی کوڕی عبداللە ی کوڕی سولەیمان القەزاعی التنوخی المعرییە، شاعیر و فەیلەسوف و ئەدیبێکی عەرەبی سەردەمی عەباسییەکان بووە. ساڵی ٩٧٣ لە سووریا لەدایک بووە، باپیرەی یەکەم دادوەری شاری موعرەت نوعمان بووە و ھەندێک لە بنەماڵەکەی بە شاعیر ناوبانگیان دەرکردووە.
دوای ئەوە دووچاری نەخۆشی جیدری بووەتەوە لەتەمەنی چوار ساڵیدا ھەردوو چاوی لەدەستداوە و کوێر بووە. لەتەمەنی ١٢ ساڵیدا دەستی کردووە بە شیعر نووسین. ئەبووعەلا خوێندنی لە سووریا تەواوکردووە و زانستی زمانەوانی و ئەدەب و فیقە و شیعر و ڕاڤەی قورئانی پیرۆز و فەرمودەکانی پێغەمبەری مەزنمانی خوێندووە. ساڵی ١٠٠٧ بەمەبەستی بڵاوکردنەوەی شیعر و فەلسەفە و بیرۆکەی ئازاد ڕۆشتووە بوو بەغدا و قوتابییەکی یەکجار زۆری ھەبووە و دەربارەی شیعر و نەحو و ھۆشمەندی وانەی بۆ وتونەتەوە و چاوی کەوتووە بە زاناکانی بەغدا. ساڵی ١٠٠٩ گەڕاوەتەوە بۆ موعرەت نوعمان و لەماڵەوە گۆشەگیربووە و خەریکی نووسین و خوێندنەوە بووە.
ئەبوو عەلا پێی وابووە ئایین بەگشتی ئەفسانەیە و لەلایەن ڕابردۆەکانەوە دروست کراوە و ڕەخنەی لە فەریزەی حەج گرتووە و بە گەشتی بتپەرستان وەسفی کردووە و دژ بەماچ کردنی بەردە ڕەشەکە بووە و ژمارەیەک لە زانایانی موسڵمانان وەکو ابن کەسیر بە زەندیق و کافر ناویان بردووە.
ئەبوو wعەلا دەستبەرداری دنیا بووە و خۆی لە چێژەکانی دنیا بەدوور گرتووە و بۆ ماوەی ٤٥ ساڵ گۆشتی حەیوان و برنج و ماست و ھێلکە و ھەنگوینی نەخواردووە و تەنھا جل و بەرکی ڕەق و زبری لەبەر کردووە تاکو لە ساڵی ١٠٥٨ لەتەمەنی ٨٦ ساڵیدا کۆچی دوایی کردووە لەناو ماڵەکەی خۆیدا لە مەعەرە نوعمان نێژراوە.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]وەرگێڕانی لە ویکیپیدیای عەرەبیەوە؛ کانوونی دووھەمی ٢٠١٥
