ئیسلام لە ئەفغانستان
 A view of the Haji Abdul Rahman Mosque in Kabul, the largest Mosque in Afghanistan. | |
| Total population | |
|---|---|
| 38,200,000[١] (2022 est.) | |
| Regions with significant populations | |
| Throughout Afghanistan | |
| Religions | |
| Predominantly سوننە (Deobandi) | |
| Languages | |
Liturgical
Commonداری، پەشتوون، Uzbek, Turkmen, Balochi, Pashayi |
Islam in Afghanistan (Pew)[٣] ██ Sunni Islam (90%)██ Shia (7%)██ Other (3%)
ئیسلامی سوننە (حەنەفی / دەیوبەندی) گەورەترین و ئایینی دەوڵەتی میرنشینی ئیسلامی ئەفغانستانە.[٤][٥][٦] ئیسلام لە ئەفغانستان لە دوای فەتحی ئیسلام لە سەدەی حەوتەم تا سەدەی دەیەم دەستی بە شوێنکەوتنی ئیسلام کرد. بەگشتی لەلایەن کۆمەڵگا ناوخۆییەکانەوە وەک جێگرەوەی ئایینی زەردەشتی و بودا وەرگیرا، ھۆزە ناوخۆییەکان دەستیان کرد بە گۆڕینی ئایینی نوێ. ئیسلام ئایینی فەرمی دەوڵەتی ئەفغانستانە و نزیکەی ٩٩٫٧٪ی دانیشتووانی ئەفغانستان موسڵمانن. نزیکەی ٨٥٪ سوننە و نزیکەی ١٠٪ شیعەن.[٧][٨] زۆربەی شیعەکان سەر بە لقی دوازدە ئیمامین و ژمارەیەکی کەمیانئیسماعیلین.[٧][٩][١٠]
دوای تەواوبوونی فەتحی ئیسلامی لە فارس، دواتر عەرەبە موسڵمانەکان دەستیان کرد بە جووڵە بەرەو خاکەکانی ڕۆژھەڵاتی فارس و لە ساڵی ٦٥٢دا ھەراتیان گرت. تا کۆتایی سەدەی ١٠ی زایینی غەزنەوییەکانی تورک پاشاکانی کابولشاھییان خستە ژێر ڕکێفی خۆیان.
ئەمانەش ببینە
[دەستکاری]- ئیسلام بەپێی وڵات
- ئیسلام لە باشووری ئاسیا
- پەروەردە لە ئەفغانستان
- لیستی مزگەوتەکانی ئەفغانستان
- ئایین لە ئەفغانستان
- ژن لە ئیسلامدا
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ داڕێژە:Cite CIA World Factbook
- ^ Al-Jallad، Ahmad (30 May 2011). «Polygenesis in the Arabic Dialects». Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics. BRILL. doi:١٠.١١٦٣/١٥٧٠-٦٦٩٩_eall_EALL_SIM_٠٠٠٠٣٠. ژپنک ٩٧٨٩٠٠٤١٧٧٠٢٤.
{{cite encyclopedia}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ «Religious Identity Among Muslims». ٩ی ئابی ٢٠١٢.
- ^ «Taliban's Opposition to Islamic Sects; Nadeem: "All Afghans Are Followers of the Hanafi Denomination"». ١٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣.
- ^ Hayat، Bais (١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٣). «Taliban minister asserts sole dominance of Hanafi school in Afghanistan». Amu TV (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
- ^ www.isas.nus.edu.sg https://www.isas.nus.edu.sg/papers/remaking-of-afghanistan-how-the-taliban-are-changing-afghanistans-laws-and-legal-institutions/. لە ١٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
{{cite web}}: پارامەتری|title=ونە یانیش واڵایە (یارمەتی) - ^ ئ ا «Chapter 1: Religious Affiliation». The World’s Muslims: Unity and Diversity. ٩ی ئابی ٢٠١٢. لە ٤ی ئەیلوولی ٢٠١٣ ھێنراوە.
- ^ «Afghanistan». The World Factbook. لە ٢٢ی ئایاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ «Taliban's religious ideology – Deobandi Islam – has roots in colonial India». ٢٥ی ئابی ٢٠٢١.
- ^ Agrawal، Soniya (٢٢ی ئابی ٢٠٢١). «We're Indians first, Taliban view of Islam not ours, say Deoband Islamic scholars, locals». ThePrint (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
