ئازاد بۆنی
 | ئەم وتارە ھەتیوە، چونکە ھیچ وتارێکی تر بەستەری پێی نەداوە. تکایە لە وتارە پەیوەندیدارەکانەوە بەستەرەکان بەم پەڕە ئاشنا بکە؛ بۆ پێشنیارەکان ئامرازی دۆزینەوەی بەستەر تاقی بکەرەوە. (تشرینی دووەمی ٢٠٢٥) |
ئازاد بۆنی | |
|---|---|
Azad Bonni | |
 | |
| لەدایکبوون | ١٩٦٣ |
| نیشتەجێی | بازل، سویسرا |
| نەتەوە | کورد |
| خوێندنگە | زانکۆی کوینز (بڕوانامەی پزیشکی) زانکۆی مکگیل (پسپۆڕی) زانکۆی ھارڤارد (دکتۆرا) |
| پیشە | زانای دەمار، مامۆستای زانکۆ |
| ناسراوە بە | توێژینەوە لەسەر میکانیزمەکانی پەیوەندیی دەمارەخانەکان لە مێشکدا |
| خەڵاتەکان | ئەندامی ئەکادیمیای نیشتمانیی پزیشکی (٢٠١٨)
ھاوەڵی کۆمەڵەی ئەمریکی بۆ پێшخستنی زانست (٢٠١٦) ھاوەڵی کۆمەڵگەی شاھانەی کەنەدا |
ئازاد بۆنی (بە ئینگلیزی: Azad Bonni؛ لەدایکبووی ١٩٦٣) زانایەکی دەماریی کوردی کەنەدی و ئەمریکییە. توێژینەوەکانی بە شێوەیەکی سەرەکی لەسەر تێگەیشتن لەو میکانیزمانە چڕ بووەتەوە کە پەیوەندیی نێوان دەمارەخانەکان لە مێشکدا ڕێکدەخەن. ئەو لە ئێستادا جێگری سەرۆکی باڵا و سەرۆکی بەشی توێژینەوە و گەشەپێدانی سەرەتاییە لە بواری زانستی دەمار و نەخۆشییە دەگمەنەکان لە کۆمپانیای ڕۆش (Roche) لە شاری بازلی سویسرا.
ژیانی سەرەتایی و خوێندن
[دەستکاری]ئازاد بۆنی لە ساڵی ١٩٦٣ لە کوردستان لەدایک بووە. لە ساڵی ١٩٧٦دا، لەگەڵ خێزانەکەیدا کۆچی کردووە بۆ کەنەدا. خوێندنی ئامادەیی لە شاری ویندسۆر لە ویلایەتی ئۆنتاریۆ تەواو کردووە. دواتر ڕووی لە زانکۆی کوینز کردووە و لە ساڵی ١٩٨٦ بڕوانامەی پزیشکیی بەدەستھێناوە. پاشان پسپۆڕیی لە زانستی دەماردا لە زانکۆی مکگیل وەرگرتووە و لە ساڵی ١٩٩٠ بووەتە سەرۆکی پزیشکە نیشتەجێکان لە پەیمانگای دەماریی مۆنتریال.[١]
بۆ خوێندنی باڵا، ڕووی لە زانکۆی ھارڤارد کرد و لە ساڵی ١٩٩٦ بڕوانامەی دکتۆرای لە زانستی دەماردا بەدەستھێنا. لە ماوەی خوێندنی دکتۆرا و توێژینەوەی پاش دکتۆرا لە تاقیگەی مایکل گرینبێرگ (١٩٩٢-١٩٩٩)، ئەو میکانیزمە ئاماژەییانەی دۆزییەوە کە فاکتەرە خۆراکییەکانی دەمار لە ڕێگەیانەوە ھانی لەبەرگرتنەوەی جینەکان و جیاکاریکردنی خانەکان و مانەوەیان لە سیستەمی دەماریدا دەدەن.[٢]
ژیانی پیشەیی و توێژینەوە
[دەستکاری]بۆنی لە ساڵی ١٩٩٩ تاقیگەی تایبەتیی خۆی لە بەشی نەخۆشیزانی لە قوتابخانەی پزیشکیی ھارڤارد دامەزراند. لە ساڵی ٢٠١٢دا، وەک پرۆفیسۆری ئیدیسۆن و سەرۆکی بەشی زانستی دەمار لە قوتابخانەی پزیشکیی زانکۆی واشنتۆن لە سانت لویس دەستنیشان کرا.[٣] لە ١ی تەممووزی ٢٠١٩ەوە، پەیوەندیی بە کۆمپانیای دەرمانسازیی ڕۆشەوە کردووە.
توێژینەوەکانی تاقیگەکەی بۆنی بەشداریی بنەڕەتییان کردووە لە تێگەیشتن لەو ڕێڕەوە ناوەکییانەی خانە کە پەیوەندیی دەمارەخانەکان لە مێشکی گەشەکردوودا ڕێکدەخەن. بەشێکی گرنگی کارەکانی لەسەر کۆمەڵەی پەرەپێدەری قۆناغی ئانافەیس (Anaphase-Promoting Complex) بووە، کە ئینزایمێکی سەرەکیی "ئی ٣ یوبیگویتین لیگەیز"ە و ڕۆڵێکی بنەڕەتیی ھەیە لە ڕێکخستنی پڕۆتینەکاندا لەناو خانەی دەماریدا.[٤] کارەکانی یارمەتیدەر بوون بۆ تێگەیشتن لە چۆنیەتیی دروستبوونی بازنە دەمارییەکان و ئەوەی کە چۆن تێکچوونی ئەم میکانیزمانە دەبێتە ھۆی نەخۆشییە دەمارییەکان، وەک دواکەوتنی ژیری، نەخۆشییەکانی Autism ، گرێی مێشک و نەخۆشییە پووکانەوەییەکانی دەمار.[٥]
خەڵات و ڕێزلێنان
[دەستکاری]ئازاد بۆنی بە درێژایی ژیانی پیشەیی خۆی، چەندین خەڵات و ڕێزلێنانی گرنگی بەدەستھێناوە، لەوانە:
- لە ساڵی ٢٠١٨دا، وەک ئەندامی ئەکادیمیای نیشتمانیی پزیشکی لە ویلایەتە یەکگرتووەکان ھەڵبژێردرا، کە یەکێکە لە بەرزترین ڕێزلێنانەکان لە بواری تەندروستی و پزیشکیدا.[٦]
- لە ساڵی ٢٠١٦دا، وەک ھاوەڵی کۆمەڵەی ئەمریکی بۆ پێشخستنی زانست (AAAS) ھەڵبژێردرا.[٧]
- وەک ھاوەڵی کۆمەڵگەی شاھانەی کەنەدا ھەڵبژێردراوە.[٨]
- خەڵاتی دامەزراوەی ئالفرێد پی سلۆن (Alfred P. Sloan).
- خەڵاتی دامەزراوەی بورۆس وێڵکەم (Burroughs Wellcome).
- خەڵاتی دامەزراوەی کلینگنштаین (Klingenstein Foundation).
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ↑ «Azad Bonni - Wikipedia». لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
- ↑ «أزاد بونی - ویکیبیدیا». لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
- ↑ «Neuroscientist Bonni to lead anatomy and neurobiology department». لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦. لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر) - ↑ «A decade of the anaphase-promoting complex in the nervous system». لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ١١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠. لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر) - ↑ «Bonni, Diamond elected to National Academy of Medicine». لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
- ↑ «Bonni, Diamond elected to National Academy of Medicine». لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
- ↑ «2016 AAAS Fellows Honored for Advancing Science to Serve Society». لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢١ی ئازاری ٢٠٢٢. لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر) - ↑ «أزاد بونی - ویکیبیدیا». لە ١٩ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
