گوێڕ

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ناحیەی گوێربە قەزای مەخموور ولە ٥١ گوند پێکھاتووە.

جوگرافی[دەستکاری]

ناحیەی گوێڕ لە رووی جوگرافییەوە دەکەویتە ناوەڕاستی ھەرسێ شاری پارێزگای ھەولێر، پارێزگای مووسڵ و، قەزای مەخموور. ئەم ناحەیەیە دەکەویتە باشووری ڕۆژاوای شاری ھەولێر و نزیکەی ٤٠ کم لێیەوە دوورە. شاری مووسڵ دەکەوێتە باکوری ڕۆژاوای گوێڕ و نزیکەی ٤٥ کم لێیەوە دوورە. قەزای مەخمووریش دەکەوێتە باشووری ڕۆژاوای ناحیەی گوێڕەوە. زێی گەورە سنووری پارێزگای ھەولێر و پارێزگای مووسڵ لێک جیا دەکاتەوە، ناوچەیەکی دەشتایی پان و بەرینی هەیە .

چۆنیەتیی دروستبوونی ناحیەی گوێڕ[دەستکاری]

گوێر لەبەر ئەوەی زێی گەورە بە ڕوویدا تێپەڕ دەبێت و دەکەوێتە سەر زێی گەورە چەند ساڵێک بەر لە سالی ١٩٠٠ ناوی لێ نراوە (قویر) لەسەر دەقی عوسمانییەکان و لەبەر ئەوەی ناوچەیەکی کشتوکاڵی و دەشتێکی زوری ھەیە وردە وردە خەڵک ڕووی لەم ناوچەیە کردووە و بەخێرایی گەورە بووە تاکوو سالی ١٩٢٧ بووەتە ناحیە و تا ئەمڕۆش ھەر وەکوو خۆی ماوتەوە.

ئیداری[دەستکاری]

گوێڕ ھەر لە سەرەتای دروستبوونیەوە سەر بە پارێزگای ھەولێر بوو، بەڵام لەبەر بارودۆخی تایبەت و کێشەی سیاسی لە ساڵی ١٩٨٨ بە بڕیارێکی ئەنجومەنی سەرکردایەتیی شۆڕشی حیزبی بەعس خرایە سەر پارێزگای مووسڵ و تاکو ئیستا لە رووی ئیدارییەوە سەر بە پارێزگای ناوبراوە، بەڵام ھەرێمی کوردستان زۆر لە فەرمانگەکانی سەر بە پارێزگای ھەولێر لەم ناحیەیە کردووەتەوە، بەڵام ناحیەکە هێشتا یەکێکە لە ناوچە جێناکۆکەکانی عێراق.

پێکھاتە و نەتەوە[دەستکاری]

گوێڕ لەڕووی پێکھاتەوە لە دوو پێکھاتەی سەرەکی پێک دێت

ت کە بریتین لە کوو رد عە.رەب دەتوانیڵێین ڕێ ریژەی ک وردو عەرەب لەم ناوچەیە کو یەیان لە لە یەک نزیکن (٥٠% کورد و ٥٠% عەرە ). ھەروەھا ۆاروچکەوێڕویر ٥١ گوند لۆووە دێترین کە دوابر یاسیاێیوە دەکە ن. سەنتەری ۆاروچکەوێڕویر نزیکە٫ی ٩٥٠٠ کەس دەبن و ژمارەی دانیشتووانی گوندەکانیش نزیکەی٫ ٣٤٥٠٠ کەس دەبن واتە سەنتەری ۆاروکەی و گوندەکاێکەوە وە نزیکەی٫ ٤٤٠٠٠ ک؛ەسن ئەوانەبە فیعلی نیجێی ی سنوورەک ن.ڵام اێکڕای ای ئەو کەسانەی کە ماددەی -٤٠ یان کردووە و پسوولەۆ خوراکیان گواوەراەتەبۆوگوێڕ یر و گوندەکان زیاتر لە ١٠٠ ھەزار کەس دەبن. ئەم ٥١ گوندە سەر بە ناحیوێڕنیرنڕووی وی ئیدارەووسڵوصلڵام امڕووی وی ئیدرە یولێر یر لەڵسالی ٢٠٠٨ – ٢٠٠٩ کە ناحیەی شمامک دروست بوو ئەم شەش گوندە خرانە سەر ناحیە ناب:رگاو وندەکان (قشلە – میەل سیحەممەدحمد – میەیدسیەبدولکەریم یم –عەوینە ە– سعداوە – دھیمات).

سەرچاوە[دەستکاری]

سایتی فەرمی پارێزگای ھەولێر، ناحیەی گوێر