زەینەلعابدین کوڕی عەلی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە زەینەلعابدین بن عەلیەوە ڕەوانە کراوە)
زەینەلعابدین کوڕی عەلی
زين العابدين بن علي لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
لەدایکبوون٣ی ئەیلوولی ١٩٣٦ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
Hammam Sousse (French protectorate of Tunisia) لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
مەرگ١٩ی ئەیلوولی ٢٠١٩ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە (٨٣ ساڵ ژیاوە)
جەدە لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
گۆڕگۆڕستانی ئەلباقیع لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
زانکۆ
  • École Spéciale Militaire de Saint-Cyr لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
پیشەسیاسەتوان، دیپلۆمات لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
حیزبSocialist Destourian Party، Constitutional Democratic Rally، سیاسەتوانێکی سەربەخۆ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
ھاوسەرLeïla Ben Ali، Naïma Ben Ali لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
خێزانHabib Ben Ali لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
خەڵاتەکان
  • Collar of the Order of Isabella the Catholic‎ (١٩٩١)
  • Collar of the Order of the Star of Romania (٢٠٠٣)
  • Grand Cross of the Legion of Honour (١٩٨٩)
  • Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (١٩٨٩)
  • Grand Cross of the Order of Prince Henry (١٩٩٥)
  • Grand Cross of the Order of Good Hope (نێلسۆن ماندێلا، ١٩٩٥)
  • National Maltese Order of Merit (٢٠٠٥)
  • Grand Cross of the Order of Saint-Charles (Albert II, Prince of Monaco، ٢٠٠٦) لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
پلەPresident of Tunisia (١٩٨٧–٢٠١١)، chairperson of the Organisation of African Unity (١٩٩٤–١٩٩٥)، Prime Minister of Tunisia (١٩٨٧–١٩٨٧)، Minister of Interior (١٩٨٦–١٩٨٧) لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
Rankژەنەڕاڵ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
لقTunisian Armed Forces لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە
زەین العابدین کوڕی عەلی

زەینلعابدین کوڕی عەلی لە مانگی ٣ی ئەیلوولی ١٩٣٦ لە شاری حەمام سوسەی تونس لە دایک بوە. خاوەنی کۆمەڵێک بڕوانامەی سەربازیە و چەندین پۆستی سەربازیشی وەرگرتوە. سەرۆکی دەزگای ھەواڵگری سەربازی بوە لە ساڵەکانی ١٩٦٤–١٩٧٤. پاشان بو بە سەرۆکی ئاسایشی نەتەوەیی لەماوەی ١٩٧٧–١٩٨٠. ساڵی ١٩٨٠ بوە بە باڵیۆزی تونس لە پۆڵەندا و پاشان لە ساڵی ١٩٨٧ دەبێتە سەرۆک وەزیران. کوڕی عەلی ھەر لەساڵی ١٩٨٧دا سوێندی یاسایی خوارد وەک سەرۆکی وڵات دوای ئەوەی حەوت پزیشک بڕیاری ئەوەیاندا کە سەرۆکی وڵات «ئەلحبیب بورقێبە» توشی خەڵەفان بوەو چیتر ناتوانێت سەرۆکایەتی وڵات بکات. ساڵی ٢٠٠٤ زەینلعابدین کوڕی عەلی بۆجاری دوەم وەک سەرۆکی ولات ھەڵبژێردرایەوە دوای ئەوەی توانی لە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیدا سەرکەوتن بەدەستبھێنێت. پێویست بو کوڕی عەلی لەساڵی ٢٠٠٤دا خانەنشین ببێت بەڵام لە ئایاری ٢٠٠٢دا لە رێگەی راپرسیەوە توانی پاڵپشتی بەدەستبھێنێت بۆ مانەوەی وەک سەرۆکی وڵات بۆ خولێکی تری سەرۆکایەتی. ھەمیشە رێکخراوەکانی مافی مرۆڤ و ئۆپۆزسیۆنی تونس سیستمی حوکمڕانی کوڕی عەلیان بە دیکتاتۆر وەسفکردوە و رایانگەیاندوە کە کوڕی عەلی بەرھەڵستکارەکانی دەخاتە زیندانەوە و ئازادیەکانیش بەرتەسک دەکاتەوە. لە گەڵ ئەوەی بێکاری لە ریزی گەنجانی خوێندەواردا لە سەردەمی ئەودا گەیشە رێژەی %١٤، بەڵام ھەندێک بۆچون ھەیە کە پێیان وایە ئابوری تونس لەسەردەمی ئەودا بەرەوەپێش چوە. قەیرانی ئابوری و سیاسی وڵات لە شێوەی خۆپیشاندانی سەرتاسەریدا لە مانگی یەکی ئەمساڵدا خۆی دەرخست. سەرەتا گەنجێکی دەرچوی زانکۆ کە پۆلیس عەرەبانەی ئیشکردنەکەیان شکاندبو خۆی سوتاند و گیانی لەدەستدا پاشان خۆپیشاندانەکان فراوان بو تا گەیشتە دروست بونی ھەڵگەڕانەوەی جەماوەری و ھەڵھاتنی کوڕی عەلی لە وڵات و دروست بونی دەسەڵاتێکی نوێ لەتونس لە ١٤ی مانگی یەکی ٢٠١١. زەینلعابدین کوڕی عەلی ماوەی ٢٣ ساڵ حوکمی وڵاتی تونسی کرد پاشان لەژێر فشاری جەماوەردا بەرەو سعودیە ھەڵھات و وڵاتی بەجێھێشت.